شاهنده

از نشانه های ایمان مستحکم این است که انسان تحت تاثیر جنگ روانی دشمن قرار نمی گیرد
آیت الله محمدی ری شهری در جمع فرماندهان، مسئولان و اعضای سپاه حضرت سیدالشهداء علیه السلام در ادامه مبحث شرح دعای مکارم اخلاق گفت: از جمله نشانه ها و علائم کمال ایمان در روایات و احادیث، کمال اخلاص است،

آیت الله محمدی ری شهری در جمع فرماندهان، مسئولان و اعضای سپاه حضرت سیدالشهداء علیه السلام در ادامه مبحث شرح دعای مکارم اخلاق و درخصوص فراز « و بلغ بایمانی اکمل الایمان » از این دعای نورانی از صحیفه سجادیه گفت: از جمله نشانه ها و علائم کمال ایمان در روایات و احادیث، کمال اخلاص است، یعنی هرچه ایمان انسان بیشتر شود، خلوص نیت او بیشتر می شود و در روایتی که از رسول اکرم(ص) نقل شده آمده است، از علائم تکمیل ایمان این است که انسان بخشیدن و نبخشیدن، دوستی و دشمنی اش و حتی ازدواجش برای خدا باشد.

تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام افزود:
همه باید تلاش کنیم، باورهای دینی خود را تقویت نمائیم، زیرا ایمانی که مستحکم نباشد، در معرض زوال است و در فرمایشات اخیر رهبرمعظم انقلاب در هفته بسیج نیز تعابیر ارزنده ای مطرح شد که می بایست به آن توجه ویژه ای داشته باشیم و آن نیاز همیشگی به تقویت ایمان و مصون نبودن هیچ فردی از خطا و انحراف در مسیر بندگی است.
رئیس موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث بیان کرد:
مومن کامل کسی نیست که فقط نمازش را قربة الی الله بخواند، بلکه باید انسان مومن، شغل و همه مراحل زندگی اش هم قربة الی الله باشد، البته سنگربانی از نظام اسلامی خود از بزرگترین عبادات است و انجام همه امور زندگی با هدف نزدیک شدن به خدا موجب نورانیت و کمال خواهد شد.
آیت الله محمدی ری شهری گفت:
هرکس در هرکار و مسئولیتی که هست باید ببیند، چه میزان از کارها و امور زندگی اش صرفا برای رضایت خداوند انجام می شود و بر همین اساس می تواند میزان توفیق خود را در تکمیل ایمان درونی خود بیازماید.
تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام با استناد به روایتی از رسول اکرم (ص) گفت:
اگر فردی به کار و مسئولیتی گماشته شود، که برای آن کار، فرد متعهد تر و متخصص تر وجود داشته باشد و گمارنده بر این موضوع علم داشته باشد، او به خدا و رسولش خیانت کرده است زیرا در همه کارها اگر افراد شایسته بکار گرفته شود بسیاری از مشکلات جامعه مرتفع خواهد شد و اگر همه انتخاب ها و امور صرفا” برای رضای خدا صورت گیرد، انحرافات مشابه آنچه احياناً در جامعه ما ديده مي شود شکل نمی گیرد.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث اظهار داشت:
دومین نشانه کمال ایمان این است که انسان مومن از ملامت ملامت کنندگان باکی ندارد و در روایتی از رسول اکرم (ص) آمده است که خصلت هایی است که هرکس از آن برخوردار باشد، ایمانش کامل است و نخستین نشانه اش بعد از اخلاص این است که او از سرزنش سرزنش کنندگان نمی هراسد و تحت تاثیرجنگ روانی دشمن قرار نمی گیرد و در مسیر خود ثابت و استوار است.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث گفت:
در روایتی از رسول اکرم (ص) آمده است که پروردگار من هفت خصلت را به من توصیه کرد از جمله، دوست داشتن و نزدیک شدن به انسان های مستضعف، زیاد گفتن ذکر لاحول ولاقوة الی بالله، صله رحم و نگاه کردن و مقایسه با پایین دستان در مسایل مادی برای احساس رضایتمندی درزندگی و نیز اینکه در راه خدا از سرزنش سرزنش کنندگان باکی نداشته باشم و نیز حق را بگویم حتی اگر بر من سخت باشد.
تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام در ادامه به سومین نشانه تکمیل ایمان برپایه روایات و احادیث اشاره کرد و گفت: سومین نشانه تکمیل ایمان این است که انسان در دوران امر، بین امر دنیا و آخرت، آخرت را انتخاب کند، زیرا کسی که در زندگی خدا محور است و تصمیم جدی دارد که در زندگی خدا را انتخاب کند، همیشه در دوراهی های دنیا و آخرت، آخرت را بر دنیا ترجیح می دهد.

نکات اخلاقی و تربیتی در کلام مقام معظم رهبری دام ظله العالی
 
اشاره
برای تربیت تعاریف گوناگونی مطرح شده است؛ از جمله: «تربیت، یعنی رشد دادن و پرورش استعدادها» تا از نقطه فعلی به نقطه مطلوب انتقال صورت پذیرد. یا به تعبیر دیگر «تربیت به معنای رشد و نمو و حرکت هر شیء به سمت هدف و غایتی است که آن شیء را به کمال خود می رساند» که مطلوب ما در این نوشتار تربیت اخلاقی معنوی است.

برای تحقق این فرایند مهم عوامل مختلفی مؤثر است. در این مجال به بیان برخی از این عوامل از نگاه مقام معظم رهبری ـ دامت برکاته ـ می پردازیم:1

ضرورت تهذیب
در کلام حضرت آیت الله خامنه ای -مدظله العالی- دربارة ضرورت تهذیب و اصلاح نفس آمده است:

نقطة اصلی و محوری برای اصلاح عالَم، اصلاح نفس انسانی است. همه چیز از اینجا شروع می شود. قرآن به آن نسلی که می خواست با دست قدرتمند خود تاریخ را ورق بزند، فرمود: «قُوا أنْفُسَکُم»، «عَلَیکُمْ أنْفُسَکُمْ». خودتان را مراقبت کنید، به خودتان بپردازید و نفس خودتان را اصلاح و تزکیه کنید. «قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَکّیها». اگر جامعة اسلامی صدر اسلام از تزکیه انسان ها شروع نشده بود و در آن به اندازه لازم آدم های مصفا و خالص و بی غشّ وجود نداشتند، اسلام پا نمی گرفت و گسترش پیدا نمی کرد و بر مذاهب مشرکانه عالم پیروز نمی شد و تاریخ در خط اسلام به حرکت نمی افتاد. اگر انسان های مزکّا و مصفّا نباشند، جهاد نیست.

انقلاب ما که پیروز شد به برکت صفا و خلوص و اخلاص و کار برای خدا و بلند شدن از سر منافع مادی و شخصی بود. مقاومت در جنگ تحمیلی هم همین طور بود. در درون وجود ما، بزرگ ترین دشمن ما کمین گرفته و آن، نفس امّاره و شهوات و خودخواهی و خودپرستی های ماست. هر لحظه ای که بتوانیم این مار گزنده و دشمن کشنده را سر جای خود بنشانیم ـ ولو به طور موقت ـ درآن لحظه، ما موفق و سعادتمند و قادر بر عمل و مقاومت و ایستادگی و جهاد فی سبیل الله هستیم. هر وقتی که این دشمن، سر بلند کند و عقل و نیروی معنوی و نفس رحمانی در وجود ما را سرکوب کند و تحت تأثیر خود قرار بدهد، در آن لحظه، ما در حال سکون و رکود و یا عقبگردیم.2

ما به عنوان کسانی که بار سنگین هدایت بشر و نجات انسان را بر دوش گرفته ایم، باید به خودمان بپردازیم، باید نفس های خودمان را اصلاح کنیم، باید قدرت معنوی انسان را ـ که خدا در ما به حد اعلی به ودیعه گذاشته است ـ از گل و لای شهوات و هوا و هوس ها و خودخواهی ها و خودپرستی ها نجات بدهیم وآن را قوی کنیم. شما جوانان، شما خانواده های شهدا، شما جانبازان، شما مبلّغان دلسوز و علاقه مند، به این مبارزة درونی اولی هستید. ما اول باید خودمان را اصلاح کنیم. هرکسی که به اسلام و انقلاب دلبسته تر است، باید برای اصلاح نفس خود، عازم تر و جدی تر باشد.

اهمیت خانواده و نقش بی بدیل زن در تربیت
مقام معظم رهبری -مدظله العالی- یکی از عوامل مهم انحطاط غرب را متزلزل شدن بنیاد خانواده می دانند و علت اصلی آن را نبودن مادر در جایگاه اصلی خویش در خانواده برمی شمارند؛ ازاین رو در این باره چنین هشدار می دهند:

مسئله خانه و خانواده خیلی مهم است. مسئله مادری، مسئله همسری، مسائل بسیار اساسی و حیاتی است. در همة طرح هایی که ما داریم، بایستی «خانواده» مبنا باشد؛ یعنی شما اگر بزرگ ترین متخصصین پزشکی یا هر رشته دیگر بشوید، چنانچه زن خانه نباشید، این برای شما یک نقص است. کدبانوی خانه، شما باید باشید؛ اصلاً محور این است. کانون خانواده جایی است که عواطف و احساسات باید در آنجا رشد و بالندگی پیدا کند؛ بچه ها محبت و نوازش ببینند؛ شوهر که مرد است و طبیعت مرد، طبیعت خام تری نسبت به زن است در میدان خاصی، شکننده تر است و مرهم زخم او، فقط و فقط نوازش همسر است ـ حتی نه نوازش مادر ـ [مرد] باید نوازش ببیند. آن کار را برای یک مرد بزرگ، این همسر کاری را می کند که مادر برای یک بچة کوچک می کند؛ و زنان دقیق و ظریف، به این نکته آشنا هستند. اگر این احساسات و عواطف محتاج وجود یک محور اصلی در خانه ـ که آن خانم و کدبانوی خانه است ـ نباشد، خانواده یک شکل بدون معنا خواهد داشت.5

تأثیر غیرمستقیم در تربیت
تربیت در دوران کودکی و نوجوانی و سپس جوانی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این مسئله وظیفه والدین را در خانواده و مربیان و معلمان را در فضاهای آموزشی سنگین تر می کند.

این نکته را نیز باید بدانیم که فرایند تربیت، همیشه در قالب یک کلاس خاص بین مربی و متربّی اتفاق نمی افتد؛ بلکه تمام اعمال و رفتار و اتفاقات در محیط، در شکل گیری تربیت متربی مؤثر است؛ ازاین رو ضروری است که والدین و مربیان و معلمان محترم به همة این شئون توجه داشته باشند که هر برخورد یا گفت وگوی ناسنجیده، تأثیر تربیتی خاص خود را دارد.

مقام معظم رهبری-مدظله العالی- با یک مثال عینی به بیان این اصل تربیتی می پردازند:

اگر شما گاهی می بینید یک بچه ای که در محیط مذهبی و خانواده مذهبی تربیت شده، اما در آن دوران ضدمذهبی می شود، این نشانة بی تأثیری آن عامل تربیتی خانوادگی نیست؛ بلکه نشانة وجود یک عامل ناشناخته ای است که ما از آن بی خبریم. احیاناً اختلاف پدر و مادر، همان پدری که نماز شب هم می خواند یا همان مادری که عفت خودش را با شدیدترین وجهی و با وسواس حفظ می کند، خصوصیاتی دارد که در رفتار آن مخاطب تأثیر منفی می گذارد. یعنی با یک خُلقیاتی همراه است که آن کودک نتیجه می گیرد که باید آن خلق پدر را نپذیرد و به طور طبیعی نمی پذیرد. و ما از این عوامل در داخل خانواده بی اطلاعیم. یا یک عنصری در داخل خانواده ها وجود دارد که از آن غافلیم. من خانواده هایی را می شناسم که پدرها آدم های بسیار خوبی بودند، اما بچه هایشان آدم های بسیار بدی شدند و در این رابطه در چند مورد تجربة دوران سیاسی آن روزها به علت بسیار عجیبی برخورد کردم. دیدم پدرها از محیط کار خودشان می آیند در داخل خانه، یک چیزی را می گویند غافل از اینکه برداشت این پدر پختة عاقل جهان دیده از فلان حادثه که دارد نقل می کند، با برداشت آن بچة خام ابتدایی به کلی متفاوت خواهد بود و ملتفت این نکته نیست. آن وقت می آید آنچه را که در محیط سیاسی ـ اجتماعی می گذرد، داخل خانه بازگو می کند. من یک پدر متعصّب مبارز مذهبی ضدکمونیست را می شناختم که فرزندانش بی اعتنا به تعصب و مذهبی بودن پدر کمونیست شدند و چند نفر از آن بچه ها احیاناً همة آن ها در حوادث گوناگون کشته شدند. این ها در مواضع مارکسیستی الحادی ضدمذهبی بودند و پدر که یک مذهبی تندی بود، می آمد خانه مثلاً فرض کنید یک چیزهایی را که در محیط مذهبی ها وجود داشت و انتقادات و حرف های گزنده ای که ما داشتیم و باب آن بچه ها نبود این را در محیط بی در و پیکر ذهن کودک در میان می گذاشت و نتیجه اش همان می شد که شد و من مواردی از این قبیل را سراغ دارم.6

ازاین رو افرادی که به هر نحو مورد مراجعه دیگران هستند و برای گره گشایی دیگران در مقام پاسخ گویی و مشاوره و مانند آن برمی آیند، لازم است مراقب باشند که در تعامل با مشکلات دیگران، اعضای خانواده و مرتبطان خود در این رهگذر آسیب نبینند.

حکیمانه
تکلیف زمان غیبت
امام خمینی قدس سره: ما تکلیف داریم آقا! این طور نیست که حالا که ما منتظر ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هستیم، پس دیگر بنشینیم در خانه هایمان، تسبیح را دست بگیریم و بگوییم: «عجّل علی فرجه». با کار شما باید تعجیل بشود. شما باید زمینه را فراهم کنید برای آمدن او. فراهم کردن این [است] که مسلمین را با هم مجتمع کنید. همه با هم بشوید.[در این صورت] ان شاءالله ظهور می کند ایشان.7

پی نوشت ها:
1. در تنظیم این نوشتار، از کتاب تعلیم و تربیت از دیدگاه مقام معظم رهبری، تهران، نشر تربیت اسلامی، جلد اول بهره گرفته ایم.

2. حدیث ولایت، ج 2، ص 84.

3. همان، ج 1، ص 44.

4. تعلیم و تربیت از دیگاه مقام معظم رهبری، ج 1، ص 65.

5. حدیث ولایت، ج 9، ص 63؛ به نقل از: تعلیم و تربیت از دیگاه مقام معظم رهبری، ج 1، ص 246.

6. فرهنگ و تهاجم فرهنگی، ص 404؛ به نقل از: تعلیم و تربیت از دیگاه مقام معظم رهبری، ج 1، ص 248.

7. صحیفه امام، ج18، ص296.

40 نکته مهم اخلاقی در 40 جمله کوتاه و خواندنی

40 نکته مهم اخلاقی در 40 جمله کوتاه و خواندنی
سخنان خوب باید در زیباترین جملات طراحی و تدوین شوند، تا مورد توجه و تأمل مخاطبان واقع شود. به عبارتی ساده تر قالب کلام می بایست با قیمت کلام هم سان باشد. خوب سخن گفتن؛ سخن خوب گفتن، از مهم ترین لوازم پیام رسانی و متقاعد سازی در روان شناسی ارتباطات به شمار می آید.

در این نوشتار نمونه هایی را با هم مرور می کنیم:
1- کسی که به دنبال انتقام گرفتن است، زخم هایش را تازه نگه می دارد. (فرانسیس بیکن)
2- با مشت گره کرده نمی توان با کسی دست داد و دوست شد. (ایندرا گاندی)
3- پرسیدند بهشت را می خواهی یا دوست را؟! گفتم: جهنم است، بهشتی که در آن دوست نباشد.
4- خداوند بی نهایت است، امّا به قدر نیازت فرود می فرستد، به قدر آرزویت گسترده می شود، و به قدر ایمانت کارگشاست. (ملاصدرا)
5- گل عشق و دوستی با بی ریایی و صداقت و صمیمیت می روید و می ماند، از اینکه مراقب این گل زیبایی، می بوسمت.

———————————————-
6- بیا با آئین آب و آئینه زندگی کنیم. مثل آب هر چه پلیدی بشوییم. آئینه سان هر چه ندیدیم نگوییم.
7- ارزش هر کس، برابر است با ارزش آن چیزی که برایش ارزش قائل است. (حضرت علی علیه السلام)
8- کسی که با خدا دوست نیست، دوستی اش با تو دروغی بیش نیست، دوستی بدون خدا دوستی ناپایدار است.
9- دوست واقعی تو دشمن واقعی نقاط ضعف توست.
10- در میخانه ببستند، خدایا مپسند***که در خانه تزویر و ریا بگشایند. (حافظ)

———————————————-
11- 5 چیز را از کودکان بیاموز: در حال زندگی کن تا لذت ببری. شادی را گران نکن- با تمام وجود (از خدا) بخواه. کینه را از ذهن و زندگی دور کن. همواره در حال تلاش باش.
12- خدایا ما را ببخش که، در کار خوب یا جا زدیم یا جار زدیم.
13- آش خوب باشه، کاسه اش چوب باشه.
14- کسی که هیچ کاری نمی کند، هیچ اشتباهی نمی کند و کسی که هیچ اشتباهی نمی کند، هیچ چیز یاد نمی گیرد.
15- کسی شایسته آزادی است که بر هوس های خود مسلط شود- “گوته”

———————————————-
16- هر گاه پست های بزرگ به انسان های کوچک سپرده شود، پست ها پایکوبی می کنند. (عباسعلی کاوه)
17- دنیا مثل دوربین عکاسیه، لبخند بزن عزیزم.
18- خدایا کمکم کن تا دینم را به دنیایم نفروشم و برای نام و نان ایمانم را از دست ندهم. (دکتر شریعتی)
19- پرسیدند آزادی مهم است یا رفاه؟ گفتم: اگر آزادی نباشد نمی توانم بگویم نانم را چه کسی دزدید.
20- اگر می خواهی بدانی که چقدر ثروتمند هستی به این فکر کن که اگر همه اموالت را از دست بدهی چه چیزی برایت باقی می ماند.

———————————————-
21- باران نعمت ها و موهبت های الهی همیشه در حال باریدن است. ظرف دلت را دریایی کن تا باران بیشتری نصیبت شود. تا همیشه بمانی.
22- ساده بگویم، اگر می خواهی بدانی که خدا چقدر دوستت دارد. ببین تو چقدر دوستش داری و چقدر برایش وقت داری و گفتگو و خلوت می کنی به حرف هایش گوش می دهی و به خواسته هایش عمل می کنی؟

23- عشق و محبت بین کسانی ایجاد می شود که به راستی به خدا ایمان بیاورند و اعمال صالح انجام دهند. (سوره مریم / 92)
24- زندگی مسأله است حل باید کرد، راه است طی باید کرد، دراز مدت است صبر باید کرد. تفریح است بازی باید کرد. باغبانی است عشق باید کرد. تعهد است عمل باید کرد. راز است کشف باید کرد.

25- مراقب افکارت باش که تبدیل به گفتارت می شود. مراقب گفتارت باش که رفتارت را تعیین می کند. مراقب رفتارت باش که عادتت می شود. مراقب عادتت باش که تبدیل به شخصیت تو می شود. و شخصیت تو سرنوشتت را ترسیم می کند. (حضرت علی علیه السلام)

———————————————-
26- همنشین تو از تو ،‌بِه باید تا عقل و دینت بیفزاید.
27- کسی که شایسته ستایش است محتاج ستایش نیست و کسی که شایسته ستایش نیست محتاج ستایش است.
28- در دل سخت سنگ سبزه نمی روید. در دل نرم خاک رویش و پالایش ایجاد می شود.
29- خوبی ها خود و بدی های دیگران را پنهان کن، خدا افشاگر خوبی است.
30- نماز نور، نردبان و برکه است، راهت را روشن می کند، از زمین به آسمانت می برد و تمام وجودت را شستوشو داده و طاهر می سازد.

———————————————-
31- مباد گل ،‌تو را از گلکار غافل کند.
32- پسته خندان ارزشمند است پسته ای را که نمی خندد، در سرمای شدید قرار داد تا منجمد شود. و بعد بلافاصله آن را در آب جوشی می ریزند تا ترک بخورد. و یا با سنگ بر سرش می کوبند تا خندان شود.

33- نعمت های خود را بشمار نه محرومیت هایت را.
34- از قفس، مرغ به هر جا رود بستان است، مگس در قفس آزاد است. مرغ در قفس در بند.
35- باز شدن هر آموزشگاه = بسته شدن یک بازداشتگاه (ویکتور هوگو)

———————————————-
36- حسادت تو علیه کسی، نشانه برتری او بر توست (اعتراف به برتری اوست).
37- چاپلوسی در سه جا لازم و عبادت است: در برابر خدا، والدین و در برابر محرومان و ستمدیدگان. (حضرت علی (علیه السلام))
38- تا توانی می گریز از یار بد یار بد بدتر بود از مار بد.
مار بد تنها همی بر جان زند یار بد بر جهان و بر ایمان زند.
39- کمتر کسی 80 سال زندگی می کند، بیشتر 80 ساله ها، 80 بار یک سال را تکرار می کنند.

40- خدایا به مردان ما غیرت، به زنان ما عفت، به پیران ما سلامت، به دختران ما متانت به پسران ما سعادت، به عالمان ما صداقت، به مسئولان ما عدالت، به اصناف ما مروت، به ملت ما وحدت به نویسندگان ما مسئولیت، به هنرمندان ما کرامت، به سرمایه داران ما  دیانت عطا فرما.

منبع : tebyan.ne

چشم زخم و راه درمان آن!
روح انسان دارای قدرت و آثار زیادی است که هنوز هم برای بشر ناشناخته است و نمونه‏ های بسیار کوچک آن در دنیای فعلی، مسأله تله پاتی، انتقال فکر از راه دور، سحر، ایجاد دوستی و دشمنی در افراد و کارهای عجیب و غریبی است که قابل انکار نیست…

 
صاحب نیوز- سرویس اندیشه: حکایت غریبی است حکایت قطع سرورهای مکرر صاحب نیوز و مشکلات فنی بسیاری که دائما گریبانگیر آن می شود و در پیشرفت کار دوستان وقفه ایجاد می کند. شاید کسی بگوید همه مشکلات از سوء مدیریت و سوء اطلاع است؛ اینکه کسی کاری را بلد نیست و قبول می کند! عده ای حملات مکرر هکرها را مطرح می سازند و عده ای دیگر آن را توهم می خوانند. در این بین اما حجت الاسلام والمسلمین مهران آدرویش مقاله چشم زخم را برای ما ارسال می کنند. عقیده ای اسلامی از متن قرآن و روایات. صاحب نیوز توانسته است در مدتی کوتاه موفقیت هایی پیاپی را در عرصه فضای مجازی اصفهان کسب نماید و خود را به عنوان حقیقتی انکار ناشدنی در اذهان جا بیاندازد. شاید گفتن همین جمله نیز درست نبود اما مقاله چشم زخم جناب آدرویش مباحث جامعی را در بر گرفته است.

***

راه درمان چشم زخم:

لازم به یادآورى است که قبول تأثیر چشم زخم به طور اجمال به این معنى نیست که به کارهاى خرافى و اعمال عوامانه در اینگونه موارد پناه برده شود؛ که هم بر خلاف دستورات شرع است، و هم سبب شک و تردید افراد ناآگاه در اصل موضوع است، همانگونه که آلوده شدن بسیارى از حقایق با خرافات این تأثیر نامطلوب را در اذهان گذارده است.

الف) اولین راه مقابله را اسلام  پیشگیری معرفی می کند به همین جهت به ما فرموده اند امکانات خود را خیلی به نمایش نگذارید. (واستر ذهبک و ذهابک و مذهبک)، پنهان کنید درآمد، مخارج و دینتان را (التحفه السنیه (مخطوط)، السید عبد الله الجزائری: 330- 331)

ب) دومین راهکار مقابله ارتباط با روح های بزرگ است

ج) سومین راهکار، بندگی و روحیه عدم تأثیرپذیری از چشم زخم دیگران است؛ در مورد میدان عمل انسانی که قدرت چشم زخم زدن دارد موضوع بر همان اساسی است که خداوند در مورد ساحران فرمود که: «و ما هم بضارین به من احد الا باذن الله»

راه های متعدد دیگری نیز  برای دفاع و یا درمان وجود دارد که اجمالا برخی از آنها عبارتند از:
1. خواندن سوره های (قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ) و (قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ). ساده‌ترین دستور برای رفع چشم زخم خواندن سوره ناس و فلق است. در روایات آمده است که پیغمبر(ص) این سوره‌ها را برای امام حسن و امام حسین به عنوان تعویذ قرائت می‌کرد.

2. خواندن آیه الکرسی.

3. خواندن آیه (وَ إِنْ یَکادُ الَّذِینَ کَفَرُوا…).

4. خواندن و همراه داشتن حرز امام جواد علیه السلام (در مفاتیح الجنان مذکور است).

5. دوری از تجملات و به رخ کشیدن دارایی ها و به چشم آوردن داشته ها.

6. انصراف ذهنی از فکر کردن درباره چشم زخم و دوری از بدبینی نسبت به دیگران و چشم زخم آنها.

7. صدقه دادن و خیرخواهی برای همگان.

8. گفتن ذکرهای «ماشاءاللَّه» و «لاحول ولا قوه الا باللَّه العلی العظیم». از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود است: اگر کسی از شما چیزی از برادرش او را متعجب ساخت سه بار  بگویید: ماشاء‌الله لاحول و لا قوه الا بالله العلی العظیم. در برخی روایات گفته می‌شود که تکبیر بگویید تا تأثیر چشم زخم از بین برود.

9. پرهیز از کسانی است که دارای این قدرت هستند و نیز استفاده از شیوه‌هایی که زمینه‌های چشم زخم را فراهم نمی‌آورد. ظاهر نشدن در برابر شور چشمان یکی از این راه‌هاست.

10- بگوید: آمنتُ بالله و صلی الله علی محمد و آله

11- توکل بر خدا (و من یتوکل علی الله فهو حسبه)

12- نوشتن سوره حمد و اخلاص و ناس و فلق و آیه الکرسی در رقعه ای و به همراه داشتن آن (بحار الانوار، ج 60، ص 25).

دستورآیت الله  بهجت برای  دفع جادو و طلسمات و چشم زخم:

1-  هنگام اذان در جایی که زندگی می کند، با صوت جهر و آشکار{صدای بلند مثل نماز صبح}، اذان بگوید.

2- پس از نماز صبح 50 آیه از قرآن را با صوت جهر و آشکار تلاوت نماید.

3- دو سوره ی معوّذتین (فلق و ناس) را زیاد بخواند.

4- پیش از خواب 4 قل (یعنی سوره های کافرون، توحید، ناس و فلق) را بخواند.

5-همراه خود قرآن داشته باشد.

6- آیه الکرسی را فراوان بخواند وآن را نوشته و در خانه نصب کند.

7-  صدقه دادن و تکرار معوذتین و تکرار لاحول و لا قوۀ الا بالله

8-  حرز امام جواد علیه السلام را همراه داشته باشد مثلاً در انگشتری. و این حرز باید روی پوست آهوی 6 ماهه ی تهامه نوشته شود. (حقیر می گویم طبق احادیث انگشتر 7جلال و عقیق یمنی اصل هم برای حفاظت خوب است).

درمصباح  کفعمی است هر کس سوره یس را بنویسد و با خود حمل کند از شر جن و چشم زخم در امان است.

( منبع کتاب پرسش‌های شما و پاسخ‌های آیهالله بهجت- جلد اول)

اسفند و چشم زخم: معلوم نیست که برای چشم زخم مفید باشد اما به هر حال طبق روایات ذیل استفاده آن بلا اشکال است. اگر چه بهترین درمان، پناه بردن به خداوند و استفاده از اذکار مأثوره است. و به هر حال در بین مردم روش های مختلفی برای دفع چشم زخم استفاده می شود (تخم مرغ و…) که مستند شرعی و عقلی محکمی ندارد. اما به تجربه دیده شده که از بعضی از این شیوه ها نتیجه نیز گرفته شده است. لذا مخالفت سرسختانه با آن هم وجهی ندارد. اما ما توصیه نمی کنیم بلکه توصیه ما در همین روش های مذکور است.

1- علی(ع): در هر درختى از اسپند، ملائکه اى از جانب خداوند مأموراست که آن را نگهدارد تا به دست کسى برسد، و ریشه آن پناهگاه است براى علاج مجنون و مریض، و شاخه آن درمان 72 نوع مرض است (مستدرک الوسایل، 16، 460، باب 112)

2ـ از امام صادق (ع) درباره ى اسپند و… سؤال شد، حضرت در جواب فرمود:… در هر خانه اى که اسپند باشد از هفتاد خانه ى اطراف آن شیطان دور مى گردد، و آن درمان براى هفتاد نوع مرض است، که آسان ترین آن جذام مى باشد (بحارالانوار، 59، 234، باب 84).

چشم زخم در کلام بزرگان و مراجع معظم تقلید:

الف) علامه طباطبایی(ره):

و مراد از این “ازلاق به ابصار” -به طورى که همه مفسرین گفته‏اند- چشم زدن است، که خود نوعى از تاثیرات نفسانى است و دلیلى عقلى بر نفى آن نداریم، بلکه حوادثى دیده شده که با چشم زدن منطبق هست، و روایاتى هم بر طبق آن وارد شده، و با این حال علت ندارد که ما آن را انکار نموده بگوییم یک عقیده خرافى است (المیزان، ج 19، ص 648).

علامه طباطبایی(ره) در المیزان می‌نویسد: چشم زخم نوعی از حسد نفسانی است که هنگام مشاهده چیزی که در نظر شور چشم، زیاد و تعجب انگیز است محقق می‌شود.

ب) استاد شهید مرتضی مطهری(ره):

 آیا چشم زخم می تواند حقیقت باشد یا نه؟ و اگر حقیقت است آیا امر جسمانی است یا امر روحی و نفسانی؟ در اینکه اجمالاً چنین حقیقتی هست نمی شود تردید کرد، اما قطعاً به این شکل که همه مردم دارای چشم شور هستند و همه مردم به اصطلاح نظر می کنند، نیست (کتاب آشنایی با قرآن، ج 8 صفحه 333 تا 338)

نظر مراجع معظم تقلید(حفظهم الله) درباره چشم زخم:

بر اساس استفتاء انجام شده از دفتر آیت الله موسوی اردبیلی آخرین آیات مبارکه سوره قلم که می فرماید “و آنان که کافر شدند چون قرآن را شنیدند چیزى نمانده بود که تو را چشم بزنند و مى‏گفتند او واقعا دیوانه‏اى است” به پیغمبر نازل شد تا از چشم زخم در امان باشد و استفاده از این آیه برای در امان ماندن از چشم زخم کاربردی است.

در استفتاء از دفتر آیت الله جعفر سبحانی نیز استفاده از برخی آیات قرآن چون آیه 51 سوره قلم و آیت الکرسی برای استفاده علیه چشم زخم مورد تأیید قرار گرفت و طی آن به کاربرد دعاهایی چون تعویذ و شرف الشمس که در مفاتیح نیز ذکر شده اشاره شد.

دفتر آیت الله نوری همدانی در پاسخ به استفتاء در رابطه با استفاده از مهره های آبی رنگ به عنوان دستبند، گردنبند یا آویز در منازل تأکید کرد که این مهره ها دارای هیچ مستند شرعی نیست. ممکن است بتوان برای برخی سنگ ها چون عقیق خواصی را برشمرد اما درباره مهره های آبی رنگ مستند شرعی وجود ندارد، در رابطه با جلوگیری از چشم زخم خواندن “و ان یکاد (آیه 51 سوره قلم)”، آیه الکرسی و یا چهارقل در روایات آمده است. در این استفتاء همچنین تأکید شده است که دعای شرف الشمس و تعویذ از دعاهای مستند در این رابطه هستند.

در تفسیر نمونه در رابطه با آیه 51 سوره قلم آمده است: بسیارى از مفسران گفته اند: منظور این است که دشمنان به هنگامى که آیات با عظمت قرآن را از تو مى شنوند، به قدرى خشمگین و ناراحت مى شوند و با عداوت به تو نگاه مى کنند که گویى مى خواهند تو را با چشم هاى خود بر زمین افکنند و نابود کنند! و در توضیح این معنى جمعى افزوده اند که آنها مى خواهند از طریق چشم زدن که بسیارى از مردم به آن عقیده دارند و مى گویند در بعضى از چشم ها اثر مرموزى نهفته است که با یک نگاه مخصوص ممکن است طرف را بیمار یا هلاک کند، تو را از بین ببرند.

تفسیر نمونه در ادامه آورده است: بعضى دیگر گفته اند که این کنایه از نگاه هاى بسیار غضب آلود است. تفسیر دیگرى براى این آیه به نظر مى رسد که شاید از تفسیرهاى بالا نزدیکتر باشد و آن اینکه قرآن مى خواهد تضاد عجیبى را که در میان گفته هاى دشمنان اسلام وجود داشت با این بیان ظاهر سازد و آن این است که آنها وقتى آیات قرآن را مى شنوند آنقدر مجذوب مى شوند و در برابر آن اعجاب مى کنند که مى خواهند تو را چشم بزنند.

از رسول گرامی اسلام روایت شده که روزی آن حضرت از قبرستان بقیع می‌گذشت و فرمودند: به خدا قسم بیشتر اهل این قبرستان به سبب چشم زخم در اینجا آرمیده‌اند.

از امام صادق (ع) روایت شده است: اگر این قبرها شکافته شود هر آیینه می‌بینید که بیشتر مردگان به سبب چشم زخم مرده‌اند، زیرا چشم زخم حق است. آگاه باشید که پیامبر اکرم(ص) فرمودند:‌ چشم زخم حق است پس هر کس از سیرت و صورت برادر مسلمانش خشنود شد، خدا را یاد کند، زیرا وقتی خداوند را به یاد آورد، ضرری به برادر مؤمنش نمی‌رسد.

از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: کسی که چیزی از برادرش او را متعجب ساخت، بگوید: «تَبارکَ اللّه اَحسَن الخالقین» زیرا چشم زخم حق است.

از رسول خدا (ص) روایت شده است: چشم زخم حق است، وقتی یکی از شماها به انسان یا حیوانی یا اشیاء دیگری که زیبا است بنگرد و تعجب نماید، بگوید: «آمنتُ بالله و صلی الله علی محمد و آله» پس از آن، اثر چشمش خنثی می‌شود.

(برای اطلاع بیشتر به تفسیر نمونه، ج 24، ص 426 رجوع کنید.)

چشم زخم در ادبیات فارسی:

الف) فردوسی:

ندانم چه چشم بد آمد بر اوی

چرا پژمرید آن چو گلبرگ روی

ب) سنایی:

آدمی باگنه شکسته تر است

پای طاووس چشم زخم سر است

ج) نظامی:

 مبادا بی تو هفت اقلیم را نور

 غبار چشم زخم از دولتت دور